Θεματικός κύκλος «Φροντίζω το περιβάλλον» – Υποενότητα: Περιβάλλον (Β΄και Ε΄τάξεις)

Θέμα: Κλιματική αλλαγή: Αίτια, επιπτώσεις και δυνατότητες παρέμβασης 

(Το πρόγραμμα ως προς τη στοχοθεσία, τη μεθοδολογία και την αξιολόγησή του παρουσιάζεται παρακάτω έτσι όπως εφαρμόστηκε σε παιδιά Ε΄Δημοτικού στο 6ο Δημοτικό Σχολείο Νάουσας. Eίναι μέρος του Προγράμματος: «1. Κλιματική αλλαγή: Αίτια, επιπτώσεις και δυνατότητες παρέμβασης.  – 2. Πυρκαγιές στα δάση και πλημμύρες στις πόλεις: Σχέση, επιπτώσεις και προτάσεις αντιμετώπισης» του Κωνσταντίνου Αποστολόπουλου. Πλαισιώνεται από φύλλα εργασίας (δίνεται συνολική πρόσβαση σ’ αυτά στο τέλος του άρθρου) της εκπαιδευτικού Τσάντζου Ελένης.)

Στόχοι Σχεδίου Δράσης

Α) Δεξιότητες (4cs):

δεξιότητες μάθησης 21ου αιώνα:

• Κριτική σκέψη
• Επικοινωνία
• Συνεργασία
• Δημιουργικότητα.

Β) Στόχοι προγράμματος:

• Διερεύνηση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
• Μελέτη του τρόπου με τον οποίο το φαινόμενο του θερμοκηπίου συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή.
• Μελέτη των επιπτώσεως της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη γη.
• Προβληματισμός γύρω από ζητήματα κλιματικής δικαιοσύνης σε συνδυασμό με την αναγνώριση της ευθύνης των ανεπτυγμένων χωρών στην κλιματική αλλαγή.
• Εξαγωγή συμπερασμάτων από επιστημονικά δεδομένα.
• Ανάπτυξη στάσεων σχετικά με την κλιματική αλλαγή.

Ακολουθία εργαστηρίων

Εργαστήριο 1

ΕΝΑΣ ΚΑΥΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Επιμέρους στόχοι:

• Να αναγνωρίζουν παράγοντες που συνδέονται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
• Να συσχετίζουν την εκτεταμένη χρήση ορυκτών καυσίμων με την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ:

Δραστηριότητα 1η: Το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Παρουσιάζεται στις ομάδες υλικό με εικόνες και κείμενα. Οι μαθητές/τριες ενημερώνονται, συζητούν και προτείνουν λύσεις που αφορούν στα φαινόμενο του θερμοκηπίου και στην αύξηση της θερμοκρασίας της γης.. Το εργαστήριο ολοκληρώνεται με τη συμπλήρωση του φύλλου εργασίας 1.

ΥΛΙΚΟ:

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Ο Ήλιος στέλνει συνεχώς ακτινοβολία στη Γη. Η ακτινοβολία αυτή αφενός κάνει τον κόσμο μας φωτεινό και αφετέρου θερμαίνει τον πλανήτη. Από την άλλη πλευρά, η επιφάνεια της Γης εκπέμπει θερμική ακτινοβολία (υπέρυθρη ακτινοβολία) στο διάστημα. Η ακτινοβολία αυτή απορροφάται από κάποια αέρια της ατμόσφαιρας. Στη συνέχεια, επανεκπέμπεται προς όλες τις διευθύνσεις, οπότε μέρος της επιστρέφει πίσω στο έδαφος και το θερμαίνει. Έτσι η μέση θερμοκρασία στη Γη διατηρείται στους 15^ο C, γεγονός που ευνοεί τη ζωή στην επιφάνεια του πλανήτη όπως την ξέρουμε. Χωρίς το φαινόμενο αυτό η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα ήταν, περίπου, -19^ο C. Το φαινόμενο αυτό υπάρχει εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Ονομάζεται φαινόμενο του θερμοκηπίου, γιατί με παρόμοιο τρόπο λειτουργούν τα θερμοκήπια. Τα αέρια που δεσμεύουν τη θερμική ακτινοβολία ονομάζονται αέρια του θερμοκηπίου ή θερμοκηπικά αέρια. Σημαντικότερα θερμοκηπικά αέρια είναι το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο.

Δραστηριότητα 2η: Η ισορροπία αλλάζει. Η θερμοκρασία της Γης αυξάνεται

ΥΛΙΚΟ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Τους τελευταίους δυόμιση αιώνες οι κοινωνίες αναπτύχθηκαν αξιοποιώντας ως πηγές ενέργειας τα ορυκτά καύσιμα, αρχικά τους γαιάνθρακες και αργότερα το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Η χημική ενέργεια που παράγεται από την καύση των ορυκτών καυσίμων θέτει σε κίνηση μηχανές, οι οποίες παράγουν προϊόντα σε μεγάλες ποσότητες ή παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, η οποία με τη σειρά της χρησιμοποιείται στη μαζική παραγωγή προϊόντων. Με καύση ορυκτών καυσίμων λειτουργούν τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (ΔΕΗ), οι βιομηχανίες, οι βιοτεχνίες, οι κεντρικές θερμάνσεις των κατοικιών και των γραφείων, τα οχήματα και τα μέσα μεταφοράς. Οι αντιδράσεις καύσης εκτός από θερμότητα παράγουν υδρατμούς, διοξείδιο του άνθρακα και αιθάλη (καπνιά). Εξαιτίας αυτής της συμπεριφοράς, μέσα σε διάστημα δυόμιση αιώνων έχουν απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα και στους ωκεανούς τεράστια ποσά διοξειδίου του άνθρακα.

Πηγή: https://climate.nasa.gov/evidence/

Βοηθητικό ΒΙΝΤΕΟ που απεικονίζει διαφορές στις θερμοκρασίες, όπως αυτές μετρήθηκαν από τη ΝΑΣΑ, από το 1880 μέχρι το 2019:

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

Ακολουθεί:

• Παρουσίαση των ομαδικών εργασιών
• Συζήτηση στην ολομέλεια.

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ

Τι έμαθα; Πως αισθάνθηκα; Τι μπορώ να εφαρμόσω;

2^ο εργαστήριο

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Επιμέρους στόχοι:

• Να κατηγοριοποιούν τις χώρες ανάλογα με το βαθμό ευθύνης τους στη δημιουργία και εξέλιξη του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.
• Να εξηγούν ότι οι χώρες με μικρότερη συνεισφορά στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής θα έχουν τις βαρύτερες επιπτώσεις.
• Να υπερασπίζονται την ανάγκη λήψης μέτρων για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.

Παρουσιάζεται στις ομάδες υλικό με πίνακες και κείμενα. Οι μαθητές/τριες ενημερώνονται, συζητούν και προτείνουν λύσεις που αφορούν σε ζητήματα κλιματικής δικαιοσύνης.  Το εργαστήριο ολοκληρώνεται με τη συμπλήρωση του φύλλου εργασίας 2.

ΥΛΙΚΟ:

Πηγή: Continent and Region Populations 2020

Πηγή: IMF 2021 (τροποποιημένο)

https://www.imf.org/external/datamapper/NGDPD@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD 2021

Πηγή: Annual CO₂ emissions.

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οι μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με την περιοχή. Για παράδειγμα κάποιες χαμηλές παράκτιες περιοχές και μικρά νησιά του Ειρηνικού θα υποστούν μεγαλύτερες καταστροφές από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ωστόσο, δεν είναι μόνο θέμα γεωγραφίας. Οι πλουσιότερες χώρες θα είναι λιγότερο ευάλωτες στις καταστροφές και ικανότερες να εκμεταλλευτούν πιθανά οφέλη, επειδή οι περιοχές αυτές είναι συνήθως λιγότερο πυκνοκατοικημένες και διαθέτουν περισσότερους πόρους για     να επενδύσουν στην πρόληψη και την προσαρμογή. Αντίθετα, οι φτωχότερες χώρες θα πληγούν περισσότερο, δεδομένου ότι βασίζονται πιο άμεσα στην τοπική γεωργική παραγωγή και είναι επομένως πιο ευάλωτες στις συνέπειες της μεταβολής της θερμοκρασίας.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2

Ακολουθεί:

• Παρουσίαση των ομαδικών εργασιών
• Συζήτηση στην ολομέλεια.

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ

Τι έμαθα; Πως αισθάνθηκα; Τι προτείνω;

Εργαστήριο 3

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

Επιμέρους στόχοι:

• Να εξηγούν τις σημαντικότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
• Να συνδέουν την έλλειψη αποφασιστικότητας ορισμένων κρατών στη λήψη κατάλληλων μέτρων, με τα οικονομικά συμφέροντα των χωρών.

Παρουσιάζεται στις ομάδες υλικό με εικόνες και κείμενα. Οι μαθητές/τριες ενημερώνονται, συζητούν και προτείνουν λύσεις σε θέματα που αφορούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Το εργαστήριο ολοκληρώνεται με τη συμπλήρωση του φύλλου εργασίας 3.

ΥΛΙΚΟ:

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ

Η διακυβερνητική ομάδα επιστημόνων για την κλιματική αλλαγή (IPCC) προβλέπει ότι, μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα θα αυξηθεί η μέση θερμοκρασία του πλανήτη από 0,3 έως 4,8 oC σε σχέση με την περίοδο 1986–2005, ανάλογα με το ρυθμό εκπομπής των αερίων του θερμοκηπίου (IPCC 2013α,β). Ως εκ τούτου, η βαρύτητα των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος θα είναι από  σημαντική, στο ευνοϊκότερο σενάριο, έως καταστροφική, στο δυσμενέστερο.

Η κλιματική αλλαγή ευθύνεται για:

α) Τις συχνές και απότομες μεταβολές στη θερμοκρασία του αέρα και στην κίνηση των ανέμων, οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσμα τη συχνότερη εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως:

• Καύσωνες
• Ξηρασίες
• Πυρκαγιές.
• Πλημμύρες.
• Έντονο ψύχος.

β) Τις μετατοπίσεις των βροχοπτώσεων και των ξηρασιών σε άλλες περιοχές.

Πηγή: stockvault-climate-change-concept

Πηγή: healthy- vs-damaged-landscape281998-1

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3

Ακολουθεί:

• Παρουσίαση των ομαδικών εργασιών
• Συζήτηση στην ολομέλεια.

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ

Τι έμαθα; Πως αισθάνθηκα; Τι μπορώ να εφαρμόσω;

Εργαστήριο 4

ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΣ

Επιμέρους στόχος:

• Να αποδέχονται ότι οι καθημερινές μας συνήθειες στο χώρο που ζούμε, μπορούν να επηρεάσουν ανθρώπους σε άλλους τόπους.

Δραστηριότητα

(Πρόκειται για τροποποιημένη δραστηριότητα, η οποία προέρχεται από το περιοδικό stride (UK) και έχει αξιοποιηθεί παλαιότερα από τους Μ. Δίτσιου, Γ. Παυλικάκη και Χ. Παπαζήση.)

Οι μαθητές ενημερώνονται ότι θα εργασθούν σε ομάδες για να συνθέσουν μια ιστορία. Η ιστορία έχει δύο βασικούς χαρακτήρες. Την Νίκη, η οποία είναι μαθήτρια της Β΄ Γυμνασίου στην Ελλάδα και την κα Camara, η οποία έχει έναν πάγκο μικροπωλητή στην Μπανζούλ, πρωτεύουσα της Γκάμπια (μικρής χώρας στη Δυτική Αφρική). Έχουν στη διάθεσή τους 20 προτάσεις που πρέπει να τις βάλουν σε μία λογική αλληλουχία, ώστε να προκύπτει μία ιστορία με νόημα.

• Η ιστορία θα πρέπει να ξεκινά με την πρόταση:

Η Νίκη, μαθήτρια γυμνασίου ζει σε μία μεγάλη πόλη και παρακολουθεί καθημερινά μαθήματα σε ωδείο της περιοχής της, στο οποίο την πηγαίνει και την φέρνει ο πατέρας της με το αυτοκίνητο.

• Η ιστορία θα πρέπει να κλείνει με την πρόταση: Η κα Camara αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη δουλειά της.
• Ενδιάμεσα θα εναλλάσσονται οι υπόλοιπες προτάσεις με μία πρόταση να αφορά την κα Camara και την επόμενη να αφορά τη Νίκη.
• Η αλληλουχία των προτάσεων θα πρέπει να βγάζει νόημα και οι δύο παράλληλες ιστορίες θα πρέπει τελικά να συνδέονται.

• Οι μαθητές πρέπει να ξέρουν ότι:

α) υπάρχουν περισσότερες από μία λογικές ιστορίες που μπορούν να φτιάξουν με τις προτάσεις που τους δίνονται.

β) Είναι ελεύθεροι να αντικαταστήσουν ή να προσθέσουν προτάσεις, αν το επιθυμούν. Οι προτάσεις που θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν οι μαθητές είναι οι εξής:

• Η Νίκη, μαθήτρια γυμνασίου ζει σε μία μεγάλη πόλη και παρακολουθεί καθημερινά μαθήματα σε ωδείο της περιοχής της, στο οποίο την πηγαίνει και την φέρνει ο πατέρας της με το αυτοκίνητο.
• Η Banjul η πρωτεύουσα της Γκάμπια είναι ένα νησί 0,5 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
• Τα αυτοκίνητα παράγουν διοξείδιο του άνθρακα επειδή για να κινηθούν καίνε βενζίνη και παράγουν διοξείδιο του άνθρακα.
• Το μάζεμα των φιστικιών τον προηγούμενο χρόνο καταστράφηκε από πολύ δυνατή βροχή.
• Η Banjul συνδέεται με την υπόλοιπη χώρα μέσω ενός αυτοκινητόδρομου που διαθέτει μια λωρίδα.
• Οι γονείς της Νίκης θεωρούν ότι δεν πρέπει να ταλαιπωρείται η Νίκη να πηγαίνει στο ωδείο με τα πόδια.
• Η κλιματική αλλαγή είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων.
• Οι τουρίστες πηγαίνουν στη Γκάμπια για τον ήλιο του χειμώνα και τις αμμουδερές ακτές της.
• Η Γκάμπια βρίσκεται στη Δ. Αφρική και είναι μια από τις 10 χώρες με την
• μεγαλύτερη πιθανότητα να κινδυνέψει από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
• Το δικαστήριο βρίσκεται σε μια πολυσύχναστη πλατεία δίπλα στον αυτοκινητόδρομο της Banjul.
• Άγριες καταιγίδες και καταρρακτώδης βροχές έχουν καταστρέψει τον αυτοκινητόδρομο της Banjul.
• Η Νίκη μένει σε απόσταση 1,5 χιλιομέτρου από το ωδείο.
• Την προηγούμενη βδομάδα ο πάγκος της κ. Camara πλημμύρισε για δεύτερη φορά.
• Οι αυξημένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ενισχύουν την κλιματική αλλαγή.
• Το λεωφορείο με το οποίο θα μπορούσε να πάει η Νίκη στο ωδείο δεν περνά τακτικά και έχει συχνές καθυστερήσεις εξ αιτίας του κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης.
• Το κυκλοφοριακό της πόλης οφείλεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό των ιδιωτικών αυτοκινήτων που κυκλοφορούν.
• Οι πρόσφατες καταιγίδες δυσκόλεψαν πολύ τα φορτηγά να φθάσουν στη Banjul.
• Το επίπεδο της θάλασσας έχει ανεβεί εξ αιτίας της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας.
• Η κ. Camara, πουλάει φιστίκια και πορτοκάλια σε υπαλλήλους γραφείων και σε τουρίστες, έξω από το δικαστήριο της Banjul.
• Η κα Camara αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη δουλειά της.

ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4

Ακολουθεί:

• Παρουσίαση των ομαδικών εργασιών
• Συζήτηση στην ολομέλεια.

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ

Τι έμαθα; Πως αισθάνθηκα; Τι μπορώ να εφαρμόσω;

Εργαστήριο 5

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΠΕΡΙΟΡΙΣΩ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ; ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΥ ΦΥΛΛΑΔΙΟΥ.

Επιμέρους στόχος: Να αναφέρουν συμπεριφορές που περιορίζουν την κλιματική αλλαγή

Μεθοδολογία

Οι ομάδες εξερευνούν διάφορες ιστοσελίδες με την καθοδήγηση του/της  εκπαιδευτικού. Κάθε ομάδα εξερευνά μέχρι δύο ιστοσελίδες, και επιλέγει υλικό. Σε περίπτωση που η πρόσβαση σε Η/Υ δεν είναι εφικτή οι ομάδες λαμβάνουν και επεξεργάζονται κατάλληλα ολιγοσέλιδα κείμενα που έχει επιλέξει ο/η εκπαιδευτικός (περίπου όπως αποτυπώνονται στις ιστοσελίδες). Στη συνέχεια, οι ομάδες καλούνται να φτιάξουν ένα μικρό ενημερωτικό φυλλάδιο που θα αποτελείται από τα εξής 4 μέρη:

• Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
• Προσωπικές πρακτικές που περιορίζουν τις εκπομπές μου σε διοξείδιο του άνθρακα.
• Οικογενειακές πρακτικές που περιορίζουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο σπίτι.
• Πρακτικές που περιορίζουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην τοπική κοινωνία.

ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5

Ακολουθεί παρουσίαση ενημερωτικών φυλλαδίων και συζήτηση.

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ

Τι έμαθα; Πως αισθάνθηκα; Τι μπορώ να εφαρμόσω;

Εργαστήριο 6

ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Α. ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ/PORTFOLIO:

Τα παιδιά συμπληρώνουν τον ατομικό τους φάκελο με τις τελευταίες εργασίες –δραστηριότητες και μελετούν μία τελευταία φορά και όλες τις υπόλοιπες. Έχοντας συνολικά στο μυαλό τους το σύνολο των εργαστηρίων της ενότητας προχωράνε στην αυτό-αξιολόγησή τους.

Β. ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΑΥΤΟ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Μοιράζεται ερωτηματολόγιο, ένα ΦΥΛΛΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΥΤΟ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ μέσω του οποίου το παιδί καλείται να αυτοπροσδιορίσει το βαθμό επίτευξης των στόχων του προγράμματος και των στόχων που έθεσε το ίδιο για τον εαυτό του.

Φορείς και άλλες συνεργασίες που θα εμπλουτίσουν το πρόγραμμά μας (προτάσεις)

• Εκπαιδευτικοί φορείς του ευρύτερου Δήμου
• Τοπικοί σύλλογοι
• Εκκλησία
• Δημοτική και Σχολική Βιβλιοθήκη
• Εκπαιδευτικοί άλλων του σχολείου μας –Εκπαιδευτικοί ΕΕΠ και ΕΒΠ
• Γονείς
• Ειδικά σχολεία
• Επαγγελματίες της ευρύτερης κοινότητας του σχολείου που σχετίζονται με το πρόγραμμα

Τελικά προϊόντα που παρήχθησαν από τους/τις μαθητές/τριες κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων (προτάσεις)

Οι μαθητές/τριες παράγουν γραπτά κείμενα και κατασκευές. Γράφουν άρθρα που τα δημοσιεύουν στο blog της τάξης τους, στην ιστοσελίδα του σχολείου, στον τοπικό τύπο με στόχο να παρουσιάσουν τις δημιουργίες τους και να εκφράσουν απόψεις, συναισθήματα και κρίσεις.

Εκδηλώσεις διάχυσης (προτάσεις)

• Δημιουργία επιτραπέζιου παιχνιδιού. Το παιχνίδι μπορεί να είναι τύπου «φιδάκι» ή παιχνίδι γνώσεων με καρτέλες. Δωρεάν προς κατασκευή επιτραπέζια παιχνίδια διατίθενται ΕΔΩ! Το παιχνίδι σχεδιάζεται και κατασκευάζεται από τους/τις μαθητές/τριες στην τάξη τους.  Στη συνέχεια παρουσιάζεται στις υπόλοιπες τάξεις του σχολείου. Έτσι «παίζοντας» όλο το σχολείο έρχεται σε επαφή τόσο με τις γνώσεις όσο και με τις στάσεις που καλλιεργήθηκαν κατά την υλοποίηση του προγράμματος.
• Ο φάκελος με το σύνολο των εργασιών των παιδιών και το ΦΥΛΛΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ  δίνεται μέσω των παιδιών στους γονείς και τα παιδιά αναλαμβάνουν επί του συνόλου των εργασιών τους να περιγράψουν στο σπίτι: Τι έμαθαν; Πώς αισθάνθηκαν; Τι αποφάσισαν να εφαρμόσουν;
• Σχεδιασμός, υλοποίηση και παρουσίαση σε όλο το σχολείο θεατρικού παιχνιδιού ή δρώμενου με θέμα μέσα από το πρόγραμμα.
• Παρουσίαση σε γονείς και μαθητές του σχολείου αλλά και της ευρύτερης κοινότητας, των εργασιών, των κατασκευών και γενικά όλου του παραγόμενου υλικού στο πλαίσιο εκδήλωσης, που διοργανώνεται για το σκοπό αυτό.
• Δημοσίευση εργασιών, κατασκευών και όλου του παραγόμενου υλικού στο blog της τάξης, στην ιστοσελίδα του σχολείου, στον τοπικό τύπο κ.ά.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Κατέβασέ τα ΕΔΩ!)

Κατέβασε ΕΔΩ κενό πρότυπο (έγγραφο word) για κατάθεση προγράμματος.